W czerwcu 2021 r. firmy transportowe zostały postawione przed faktem powstania nowego systemu poboru opłat drogowych w Polsce. System viaTOLL został całkowicie zastąpiony przez nowy system, czyli e-TOLL. Niestety, mimo upływu czasu, przewoźnicy cały czas borykają się z licznymi problemami, które często kończą się wszczęciem postępowania administracyjnego.
Jednym z najczęściej spotykanych problemów jest brak uiszczenia stosownej opłaty za przejazd odcinkiem drogi płatnej. Za brak opłaty e-TOLL lub inne naruszenia związane z systemem poboru opłat grożą wysokie kary pieniężne.
Za naruszenie obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej, kara pieniężna wynosi:
- 500 zł – w przypadku zespołu pojazdów o łącznej dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony złożonego z samochodu osobowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony oraz przyczepy;
- 1500 zł – w pozostałych przypadkach.
Należy pamiętać, że wskazane wyżej kary mogą być nakładane wyłącznie za jedno naruszenie dotyczące jednego pojazdu stwierdzone w trakcie jednej doby. Zatem w przypadku przewoźnika dysponującego większą flotą pojazdów lub naruszeń trwających dłuższy czas, łączna wysokość kar może być bolesna.
W przypadku nieuiszczenia stosownych opłat kary nakładane są automatycznie. Wystarczy samo stwierdzenia naruszenia, aby być niemal pewnym, że przedsiębiorca transportowy otrzyma zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego. Niemniej jednak, jest to etap, podczas którego warto wskazać na powód wystąpienia incydentu oraz wskazać czy podjęto wszelkie niezbędne kroki w celu dochowania obowiązków i czy przeprowadzono procedurę reklamacyjną, jeśli naruszenie obowiązku uiszczenia opłaty nastąpiło z przyczyn nie leżących po stronie użytkownika systemu. Jest to czas na sporządzenie wyjaśnień, który przewoźnik może wykorzystać na wskazanie faktów, które miały wpływ na naruszenie, czego przykładem jest np.:
- działające nieprawidłowo urządzenie pokładowe do poboru opłat,
- błąd działania systemu e-TOLL,
- brak pobrania stosownej opłaty za przejazd odcinkiem drogi płatnej, mimo posiadania wystarczających środków na koncie przedpłaconym,
- błędy organów kontrolnych w zakresie przeprowadzanych kontroli oraz kwalifikacji prawnej naruszeń.
Teoria, a praktyka
Dotychczasowa praktyka pokazuje, że wyjaśnienia składane przez przewoźników, nawet w sytuacji racjonalnych argumentów, nie zawsze zyskują uznanie w oczach organów, co często przekłada się na nakładanie wskazanych wyżej kar. W 2022 roku GITD odnotowało ponad 60 tys. naruszeń w obszarze e-TOLL dotyczących pojazdów ciężkich, jednak skala umorzonych postępowań w wyniku złożonych przez przedsiębiorców transportowych wyjaśnień wciąż pozostaje niewspółmierna do tej liczby.
Ten trend ulega jednak zmianie, czego przykładem są postępowania prowadzone przez Kancelarię KOBEN. W jednym z zakończonych ostatnio postępowań, zarzucono przewoźnikowi brak uiszczenia stosownej opłaty za przejazd odcinkiem drogi płatnej. Przewoźnik zwrócił się o pomoc do Kancelarii Transportowej Koben, wskazując, że:
- spełnił wszystkie wymogi formalne, konieczne do legalnego wykonywania przewozów,
- posiadał stale aktywne urządzenie OBU,
- przekazał obowiązki związane z obsługą konta e-TOLL profesjonalnemu podmiotowi, zaaprobowanemu przez Krajową Administrację Skarbową, oraz
- posiadał wystarczające środki na koncie przedpłaconym e-TOLL, aby opłacić przejazd w dacie zarzuconego naruszenia.
Kancelaria Transportowa Koben skierowała do organu stosowne wyjaśnienia, które wykazały, że przedsiębiorca wypełnił wszelkie leżące po jego stronie obowiązki, natomiast brak pobrania stosownej opłaty wynikał wyłącznie z wadliwości systemu e-TOLL. Decyzją Głównego Inspektora Transportu Drogowego z 14 lutego 2023 r. umorzono postępowanie w całości.
Powyższy przykład dobitnie pokazuje, że aktualnie obowiązujący system poboru opłat drogowych w Polsce w dalszym ciągu jest niedoskonały oraz wymaga usprawnienia. Niemniej jednak, automatyczne wszczęcie postępowania administracyjnego wobec przewoźnika z tytułu braku opłaty e-TOLL nie oznacza nieuchronności nałożenia kary pieniężnej. Ostateczny wynik postępowania będzie zawsze zależny od stanu faktycznego danej sprawy oraz zastosowanej do tego celu fachowej argumentacji.
W przypadku otrzymania zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego za brak opłaty e-toll zachęcamy do skorzystania z pomocy Kancelarii KOBEN.
tel. 33/ 472 08 91
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.