Zatrudnienie cudzoziemców w Polsce: Wymagane dokumenty i procedury

Zatrudnienie obywatela spoza Unii Europejskiej wiąże się z koniecznością legalizacji jego pobytu i pracy. Proces ten, choć skomplikowany, jest niezbędny do zapewnienia legalności zatrudnienia oraz ochrony zarówno pracodawcy, jak i pracownika. W niniejszym artykule przedstawimy szczegółowe informacje dotyczące wymaganych dokumentów i procedur legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców, ze szczególnym uwzględnieniem branży transportowej.

Demograficzny kryzys a potrzeba zatrudniania cudzoziemców

W dobie kryzysu demograficznego zatrudnianie cudzoziemców staje się codziennością wielu przedsiębiorstw. Spadająca liczba ludności w wieku produkcyjnym zmusza pracodawców do poszukiwania pracowników poza granicami kraju. Jest to szczególnie istotne w branżach wymagających specyficznych umiejętności, takich jak transport. Pracodawcy, chcąc wypełnić luki kadrowe, coraz częściej decydują się na zatrudnianie obywateli innych państw. Jeśli zastanawiasz się nad zatrudnieniem cudzoziemca w branży transportowej, zapoznaj się z najważniejszymi informacjami.

Legalizacja pobytu i pracy cudzoziemców

Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi

Jednym z pierwszych kroków w procesie legalizacji zatrudnienia cudzoziemca jest złożenie wniosku o wydanie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Wniosek ten należy złożyć do Powiatowego Urzędu Pracy właściwego ze względu na siedzibę firmy lub miejsce zameldowania pracodawcy. Procedura ta jest stosunkowo prosta, jednak wymaga spełnienia kilku warunków:

1. Cudzoziemiec musi być obywatelem Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii lub Ukrainy.
2. Okres zatrudnienia nie może przekroczyć 24 miesięcy.
3. Prace, które powierza się cudzoziemcowi, nie mogą mieć charakteru prac sezonowych.
4. Dzień rozpoczęcia pracy musi nastąpić nie później niż za 6 miesięcy od daty złożenia oświadczenia.
5. Wysokość wynagrodzenia cudzoziemca nie może być niższa od wynagrodzenia pracowników na porównywalnym stanowisku.

Cudzoziemiec może podjąć pracę dopiero po wpisaniu oświadczenia do ewidencji oświadczeń przez Powiatowy Urząd Pracy.

Zezwolenie na pracę typu A

Zezwolenie na pracę typu A jest wymagane dla cudzoziemców spoza Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii. Jest to jeden z podstawowych dokumentów, który umożliwia legalne zatrudnienie cudzoziemca w Polsce. Pracodawca, chcąc zatrudnić cudzoziemca, musi wystąpić o zezwolenie na pracę typu A, które jest wydawane przez właściwego wojewodę.

Warunki uzyskania zezwolenia na pracę typu A obejmują:

1. Określona w umowie wysokość wynagrodzenia nie może być niższa od wynagrodzenia pracowników na porównywalnym stanowisku.
2. Wynagrodzenie cudzoziemca nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

Zezwolenie na pracę typu A jest wydawane na okres nie dłuższy niż 3 lata, co oznacza, że po upływie tego okresu konieczne jest ponowne wystąpienie o zezwolenie, jeśli pracodawca zamierza kontynuować zatrudnienie cudzoziemca.

Rodzaje wiz dla cudzoziemców

Cudzoziemcy, którzy zamierzają pracować w Polsce, muszą posiadać odpowiednie wizy. W zależności od celu i długości pobytu wyróżniamy dwa główne rodzaje wiz:

• Wiza typu C (Schengen): Jest to jednolita wiza obowiązująca na obszarze strefy Schengen. Uprawnia do pobytu na terytorium wszystkich państw tej strefy przez okres nieprzekraczający 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu.
• Wiza krajowa typu D: Uprawnia do wjazdu na terytorium Polski oraz do ciągłego pobytu lub kilku pobytów, które łącznie trwają dłużej niż 90 dni, ale nie dłużej niż rok. Umożliwia również poruszanie się po terytorium innych państw strefy Schengen przez okres do 90 dni w ciągu 180 dni.

Wnioski wizowe są rozpatrywane przez konsulów państw strefy Schengen, które są głównym celem podróży cudzoziemca.

Zezwolenie na pobyt czasowy

Cudzoziemcy, którzy zamierzają przebywać w Polsce przez okres dłuższy niż trzy miesiące, mogą ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy. Procedura ta jest korzystna, ponieważ wszystkie formalności odbywają się w ramach jednego postępowania administracyjnego. Zezwolenie jednolite łączy w sobie zezwolenie na pobyt oraz pracę, co znacząco upraszcza proces legalizacji pobytu i zatrudnienia cudzoziemca.

Jak złożyć wniosek o zezwolenie jednolite?

Wniosek o wydanie zezwolenia jednolitego składa osobiście cudzoziemiec, dla którego zezwolenie ma zostać wydane. Wniosek ten musi być złożony do wojewody właściwego ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca. Istotne jest, aby cudzoziemiec dołączył wszystkie niezbędne załączniki do wniosku, co przyspiesza proces jego rozpatrzenia.

Zmiany obowiązujące w zezwoleniach na pobyt czasowy i pracę

Ostatnie zmiany przepisów przyniosły kilka istotnych ułatwień w procesie uzyskiwania zezwolenia na pobyt czasowy i pracę:

• Brak konieczności przedstawienia dokumentów potwierdzających miejsce zamieszkania oraz źródło stabilnego i regularnego dochodu.
• Możliwość zmiany stanowiska lub zwiększenia wymiaru czasu pracy bez konieczności uzyskania nowego zezwolenia na pobyt.
• Inny sposób ustalenia terminów do załatwienia sprawy (60 dni na załatwienie sprawy w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy).
• Priorytetowa procedura rozpatrzenia wniosków o wydanie zezwolenia na pracę dla cudzoziemców zamierzających wykonywać pracę w podmiotach strategicznych dla polskiej gospodarki.

Specjalne przepisy dotyczące obywateli Ukrainy

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy, zwana „ustawą specjalną”, wprowadza szereg ułatwień dla obywateli tego kraju. Jednym z takich ułatwień jest możliwość umieszczania przez wojewodów naklejek wizowych w dokumentach podróży obywateli Ukrainy będących kierowcami realizującymi międzynarodowy transport drogowy. Jest to rozwiązanie mające na celu uproszczenie formalności związanych z przedłużeniem wiz krajowych.

Prawo jazdy i inne dokumenty kierowców

• Prawo jazdy: Kierowcy z zagranicy mogą korzystać z prawa jazdy wydanego w kraju pochodzenia przez maksymalnie sześć miesięcy od momentu wjazdu do Polski. Po tym czasie konieczna jest jego wymiana na polskie prawo jazdy. Ponadto, kierowcy wykonujący przewóz drogowy muszą uzyskać wpis do polskiego prawa jazdy, potwierdzający spełnienie wymagań ustawy o transporcie drogowym. W dokumencie prawa jazdy musi zostać wpisany kod 95, który potwierdza posiadane kwalifikacje.
• Świadectwo kierowcy: Jest to dokument niezbędny dla kierowców wykonujących międzynarodowy transport rzeczy. Świadectwo kierowcy jest wydawane na wniosek przedsiębiorcy posiadającego licencję wspólnotową i jest ważne do 5 lat. Od maja 2022 r. cudzoziemcy wykonujący międzynarodowy przewóz drogowy pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 2,5 tony muszą również posiadać świadectwo kierowcy.
• Zaświadczenie A1: Dokument wydawany przez ZUS, który informuje, któremu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego podlega dana osoba. Zaświadczenie A1 jest niezbędne w przypadku zatrudnienia cudzoziemca wykonującego transport międzynarodowy. Wnioski o wydanie zaświadczenia A1 należy składać wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.

Podsumowanie

Zatrudnienie cudzoziemca w Polsce wymaga spełnienia wielu formalności, jednak proces ten jest niezbędny, aby zapewnić legalność zatrudnienia i pobytu pracownika. Przestrzeganie przepisów pozwala na bezproblemowe korzystanie z zasobów kadrowych spoza kraju, co jest szczególnie ważne w dobie kryzysu demograficznego. Dbałość o spełnienie wszystkich wymogów prawnych gwarantuje bezpieczeństwo i stabilność zarówno pracodawcy, jak i pracownika. Pracodawcy, którzy zamierzają zatrudniać cudzoziemców, powinni dokładnie zapoznać się z obowiązującymi przepisami i procedurami, aby uniknąć problemów prawnych i administracyjnych.

Kancelaria Transportowa Koben wspiera przedsiębiorców zatrudniających cudzoziemców, udziela niezbędnych porad prawnych i wskazówek dotyczących legalnego zatrudnienia. W przypadku problemów na drodze, pomaga w kontakcie z organem, a w razie wszczęcia postępowania aktywnie uczestniczy, przygotowując odpowiednie pisma. Działalność KOBEN to również ekspercka usługa analizy i rozliczania czasu pracy kierowców oraz pomoc we wszelkich sprawach, które dotyczą branży transportowej.