Utrata kwalifikacji przez kierowcę zawodowego – konsekwencje prawne i praktyczne rozwiązania dla pracodawcy

W niektórych przypadkach do wykonywania określonego zawodu lub zajmowani określonego stanowiska wymagane są specjalne uprawnienia. Jednym z takich stanowisk pracy jest praca kierowcy zawodowego. Niestety, zdarzają się sytuacje, w których pracownik tymczasowo lub na stałe traci kwalifikacje do wykonywania zawodu kierowcy. Jest to poważny problem, zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy. W niniejszym artykule omówimy, jakie uprawnienia, kwalifikacje i cechy musi posiadać kierowca zawodowy oraz jakie są konsekwencje prawne utraty tych uprawnień. Dowiesz się również, jakie są możliwe scenariusze działania pracodawcy w takich sytuacjach oraz, czy w razie utraty przez pracownika kwalifikacji zawodowych, pracodawca uprawniony jest do zakończenia z nim stosunku pracy, a jeśli tak, to w jakim trybie.

Kluczowe uprawnienia i wymagania prawne potrzebne do wykonywania zawodu kierowcy

Przedsiębiorca lub inny podmiot wykonujący przewóz drogowy może zatrudnić kierowcę po spełnieniu przez niego wymagań prawych stawianych przez art. 39a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (https://koben.pl/baza-wiedzy/akty-prawne/ustawa-o-transporcie-drogowym/). Do tych wymagań, w zależności od rodzaju wykonywanych przez kierowcę przewozów, należy: ukończenie odpowiedniego wieku, posiadanie określonej kategorii prawa jazdy, ukończenie kwalifikacji wstępnej lub kwalifikacji wstępnej przyspieszonej, a następnie szkolenia okresowego, jak również posiadanie zaświadczenia lekarskiego i psychologicznego o braku przeciwskazań do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy.

Wymagania wiekowe dla kierowcy zawodowego

W Polsce, aby móc legalnie wykonywać zawód kierowcy, należy mieć co najmniej 18 lat – w przypadku kierowców przewożących towary i 21 lat – w pzrypadku kierowców przewożących pasażerów (lub kierowców przewożących towary, którzy uzyskali kwalifikację wstępną przyśpieszoną).

Prawo jazdy odpowiedniej kategorii

Dodatkowo, kandydat musi posiadać prawo jazdy odpowiedniej kategorii. Kategorie prawa jazdy są zróżnicowane w zależności od rodzaju pojazdu, który kierowca ma prowadzić. Dla samochodów ciężarowych o DMC przekraczającej 3,5 tony (z wyjątkiem autobusów) wymagana jest to kategoria C, natomiast dla autobusów – kategoria D. Dodatkowo, kierowcy ciężarówek z przyczepami (innymi niż lekkie) muszą posiadać prawo jazdy kategorii C+E, a kierowcy autobusów z przyczepami (innymi niż lekkie) – kategorię D+E.

Zaświadczenie lekarskie i psychologiczne

Każdy zawodowy kierowca musi regularnie przechodzić badania lekarskie oraz psychologiczne, które potwierdzają brak istnienia przeciwwskazań zdrowotnych i brak przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania tego zawodu. Badania te są niezbędne, aby upewnić się, że kierowca jest w stanie w sposób bezpieczny dla siebie i innych prowadzić pojazdy i radzić sobie z trudnymi sytuacjami na drodze. Orzeczenia lekarskie musi zostać wydane przez lekarza uprawnionego do wykonywania badań z zakresu medycyny pracy oraz badania kierowców i kandydatów na kierowców, natomiast orzeczenie psychologiczne wydaje psycholog uprawniony do wykonywania badań psychologicznych w transporcie. Badania należy regularnie ponawiać.

Szkolenia okresowe i kwalifikacje wstępne

Oprócz zdobycia prawa jazdy, w zależności od rodzaju wykonywanych przewozów, zawodowi kierowcy mogą być też zobowiązani do odbycia odpowiednich szkoleń, które przygotowują ich do wykonywania zawodu. Jeżeli rodzaj wykonywanego przewozu tego wymaga, kierowca na początku kariery powinien ukończyć kwalifikację wstępną lub kwalifikację wstępną przyspieszoną, a następnie, co 5 lat uczestniczyć w szkoleniu okresowym. Kwalifikacja wstępna i kwalifikacja wstępna przyśpieszona obejmują intensywny kurs teoretyczny i praktyczny w zakresie takich zagadnień jak: mocowanie i bezpieczeństwo ładunków, bezpieczeństwo pasażerów i innych uczestników ruchu oraz bezpieczeństwo środowiska, racjonalne kierowania pojazdem i ekologia jazdy, przepisy dotyczące wykonywania przewozów drogowych, obsługa i logistyki przewozu, dbałość o wizerunek firmy oraz zasady funkcjonowania rynku przewozowego. Szkolenie okresowe ma zaś na celu odświeżenie i aktualizację tej wiedzy i są niezbędne do przedłużenia terminu ważności posiadanych uprawnień zawodowych.

Utrata przez kierowcę zawodowego kwalifikacji do wykonywania pracy kierowcy

Wyżej wymienione elementy stanowią podstawę prawną i merytoryczną wykonywania zawodu kierowcy zawodowego i są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa na drogach oraz zgodności z przepisami prawa. Niejednokrotnie zdarza się jednak, że kierowca tymczasowo lub okresowo albo definitywnie traci kwalifikacje do wykonywania zawodu kierowcy.

Przykładowe sytuacje utraty przez kierowcę kwalifikacji

• Zatrzymanie lub cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami

Może tak się stać m.in. w przypadku wydania wobec kierowcy postanowienia o zatrzymaniu prawa jazdy lub orzeczenia wobec kierowcy zakazu kierowania pojazdami mechanicznymi w prowadzonym wobec kierowcy postepowaniu karnym. W następstwie tych decyzji procesowych starosta zawiesza lub cofa uprawnienia do kierowania pojazdami. Kierowca utraci także uprawnienia do kierowania pojazdami w przypadku wydania przez starostę administracyjnej decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami w innych przypadkach określonych w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20110300151 ), m.in. w razie stwierdzenia (na podstawie orzeczenia lekarskiego lub psychologicznego) istnienia przeciwwskazań do kierowania pojazdem, utraty kwalifikacji w konsekwencji negatywnego wyniku egzaminu sprawdzającego kwalifikacje, w razie niepoddania się w terminie takiemu kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji czy po przekroczeniu przez kierowcę określonej ilości punktów karnych.

• Wygaśnięcie uprawnień do kierowania pojazdami

Ponadto w świetle przepisów ustawy o kierujących pojazdami, prawo jazdy poszczególnych kategorii obecnie wydawane jest na określony czas, a do jego przedłużenia konieczne jest złożenie stosownego wniosku oraz przedłożenie staroście orzeczenia stwierdzającego brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy kierowcy i orzeczenia psychologicznego stwierdzającego brak przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy kierowcy.

Brak możliwości wykonywania pracy kierowcy

Jeśli pracownik, wskutek upływu terminu ważności prawa jazdy, zawieszenia lub cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami, braku wykonania albo negatywnego wyniku badań lekarskich i psychologicznych czy nieukończenia szkolenia okresowego nie może wykonywać pracy kierowcy, to powoduje to dla pracodawcy określone komplikacje i straty finansowe. W przypadku tymczasowej utraty kwalifikacji do wykonywania pracy kierowcy czasami do ich odzyskania wystarczy dopełnić jedynie pewnych formalności, natomiast w przypadku orzeczenia zakazu prowadzenia przez danego pracownika pojazdów mechanicznych, odzyskanie uprawnień nie jest możliwe często przez okres kilku lat.

Możliwe rozwiązania – kontynuacja zatrudnienia

• Skierowanie do wykonywania pracy na innym stanowisku

Jeżeli utrata kwalifikacji jest tymczasowa, albo całkowicie niezawiniona przez pracownika, pracodawca może zdecydować o kontynuowaniu zatrudniania pracownika, który utracił kwalifikacje do wykonywania zawodu. W takiej sytuacji może skierować go do wykonywania pracy na innym stanowisku pracy – do czasu odzyskania uprawnień.

• Urlop bezpłatny lub wypoczynkowy

Innym rozwiązaniem jest udzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpłatnego. Pracodawca może jednak udzielić pracownikowi urlopu tylko na jego wniosek, a nie zawsze kierowca na taki urlop się godzi. W szczególności pracownik może nie zgodzić się na urlop bezpłatny, w czasie którego nie przysługuje mu żadne wynagrodzenie.

Rozwiązanie z kierowcą umowy o pracę wskutek utraty kwalifikacji

Czasami jednak utrata uprawnień do wykonywania zawodu kierowcy wynika z rażącego lekceważenia przez kierowcę swoich podstawowych obowiązków pracowniczych np. w razie celowego niezgłoszenia się w odpowiednim terminie na badania lekarskie i psychologiczne lub kontrolne sprawdzenie kwalifikacji kierowcy albo umyślnego działania, jak np. w przypadku prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu. W takiej sytuacji będący przewoźnikiem pracodawca niejednokrotnie staje przed dylematem, czy zakończyć współpracę z kierowcą, a jeśli tak, to w jakiej formie.

Niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Możliwe rozwiązania zależą bowiem zarówno od trwałości utraty uprawnień do wykonywania pracy kierowcy, jak również od okoliczności oraz przyczyn utraty kwalifikacji.

Sposoby rozwiązania umowy o pracę z inicjatywy pracodawcy

Rozważanie należy rozpocząć od przypomnienia, że z inicjatywy pracodawcy można zakończyć współpracę z kierowcą na trzy podstawowe sposoby

Zgodnie bowiem z art. 30 § 1 pkt. 1 – 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19740240141 ) umowa o pracę może zostać rozwiązana wprawdzie z inicjatywy pracodawcy – ale na mocy zgodnego porozumienia stron; umowa może zostać też rozwiązana przez jednostronne oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę – z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem) lub oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia).

Wymogi prawne oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę

Pamiętać trzeba, że w myśli art. 30 § 3-4 k.p. oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. W oświadczeniu pracodawcy powinna być ponadto wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia oraz pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy. W razie skorzystania z tego uprawnienia przez pracownika, sąd pracy będzie oceniał, czy wskazana w oświadczeniu pracodawcy przyczyna jest rzeczywista, konkretna i usprawiedliwiona oraz czy nie naruszono przepisów kodeku pracy w zakresie rozwiązywania z pracownikami umów o pracę w określonym trybie. Pracownikowi, z którym w sposób sprzeczny z prawem rozwiązano umowę o pracę przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy lub uznanie oświadczenia za bezskuteczne (jeśli termin wypowiedzenia jeszcze nie minął) albo o odszkodowanie. Istotne jest także, że rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy i może wymagać zasięgnięcia opinii reprezentującej pracownika organizacji związkowej (art. 52 § 2 i 3).

Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika – zwolnienie dyscyplinarne

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika jest istotną dolegliwością dla pracownika i z tego względu prawo pracy dopuszcza je tylko w wyjątkowych przypadkach, o jakich mowa w art. 52 k.p.

Przyczyny zwolnienia dyscyplinarnego pracownika

Zgodnie z § 1 art. 52 k.p. pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:
1) ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
2) popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
3) zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Zwolnienie dyscyplinarne z powodu zawinionej przez pracownika utraty uprawnień

Rozwiązanie stosunku pracy na podstawie art. 52 § 1 pkt 3 k.p, tj. z powodu zawinionej przez pracownika utraty uprawnień do wykonywania pracy wymaga zatem spełnienia trzech przesłanek:

1. utraty uprawnień,
2. zawinienia ich u traty przez pracownika oraz,
3. oceny, że uprawnienia te były konieczne do wykonywania pracy na stanowisku zajmowanym przez danego pracownika.

Utrata uprawnień

Utrata przez pracownika uprawnień do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku powinna być stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu lub decyzją właściwego organu. Sądy orzekające w sprawach o roszczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy w omawianym trybie nie są bowiem organami właściwymi w tym zakresie i nie mogą w prowadzonym postępowaniu rozstrzygać o pozbawieniu pracownika tychże uprawnień, jeżeli właściwy organ nie wydał orzeczenia lub nie podjął decyzji w tym przedmiocie. Sądy pracy mogą natomiast ustalić, czy orzeczona przez kompetentny organ (np. starosta, Policja, Sąd) utrata uprawnień do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku była zawiniona przez pracownika, gdyż nie zawsze okoliczność ta wynika z orzeczenia lub decyzji właściwego podmiotu.

Zawinienie w zakresie utraty uprawnień

W większości procesów w razie odwołania od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu zawinionej utraty uprawnień do wykonywania pracy kierowcy, istota sporu koncentruje się wokół kwestii odpowiedzi na pytanie, czy utrata uprawnień do wykonywania pracy kierowcy jest zawiniona i stanowi delikt pracowniczy opisany hipotezą normy art. 52 § 1 pkt 3 k.p. Całkowicie niezawiniona utrata uprawnień uzasadnia bowiem co najwyżej wypowiedzenie przez pracodawcę umowy o pracę (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem).

Zawiniona utrata uprawnień – podobnie jak przestępstwo uniemożliwiające dalsze zatrudnianie pracownika na zajmowanym stanowisku (art. 52 § 1 pkt 2 k.p.) – może być następstwem zawinionych zachowań leżących także poza stosunkiem pracy. Do uznania zachowania pracownika za zawinione w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 3 k.p. wystarczają zaś nawet lekkie postacie niedbalstwa lub lekkomyślności.

Orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych

Klasycznym przykładem zawinionej przez pracownika utraty uprawnień, która uniemożliwia pracodawcy dalsze zatrudnianie pracownika, jest zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczony w prawomocnym wyroku sądu karnego skazującego pracownika zatrudnionego w charakterze zawodowego kierowcy za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości .

Wygaśniecie prawa jazdy

Znacznie trudniejsza jest natomiast ocena, czy niedopełnienie przez pracownika czynności warunkujących uzyskanie na dalszy czasookres kwalifikacji do wykonywania pracy kierowcy może stanowić zawinioną utratę przez pracownika uprawnień do wykonywania pracy kierowcy.

W orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego zdecydowanie przeważa pogląd, że w przypadku rozwiązania umowy z pracownikiem bez zachowania okresu wypowiedzenia wskutek utraty uprawnień do wykonywania określonej pracy chodzi o trwałą lub okresową utratę uprawnień, wynikającą z ustawy, orzeczenia lub decyzji, ale nie taką, która zależy od sytuacji przejściowej . Z taką przejściową sytuacją mamy do czynienia w przypadku upływu ważności prawa jazdy wskutek jego nieprzedłużenia w odpowiednim czasie.

Niezawinione nieuzyskanie orzeczenie lekarskiego, psychologicznego lub szkolenia okresowego

Sąd Najwyższy kilkukrotnie stwierdził też, że utrata kwalifikacji do wykonywania pracy kierowcy, w sytuacji gdy kierowca przejściowo nie jest zatrudniony bądź przebywa na zwolnieniu chorobowym, a jednocześnie pracodawca nie skierował kierowcy na badanie lekarskie i psychologiczne oraz na szkolenie okresowe – nie może stanowić przyczyny uzasadniającej rozwiązanie z kierowcą umowy o pracę bez wypowiedzenia. Sąd przyjmował, że w takim wypadku utrata uprawnienia nastąpiła z mocy ustawy (upływu terminu) i w tym znaczeniu nie była zawiniona, skoro obowiązek skierowany był do kierowców wykonujących przewóz (czyli pozostających w zatrudnieniu lub działalności), a ponadto oparty był na określonym skierowaniu kierowcy przez pracodawcę .

W wyroku z dnia 6.11.2019 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu przypomniał też, że przewoźnik przy zatrudnieniu kierowcy uzyskuje wiedzę o uprawnieniach, kwalifikacjach i badaniach kierowcy zawodowego oraz o terminie ich ważności. Przedsiębiorca jako przewoźnik i pracodawca ma też obowiązek kierowania kierowców na szkolenia okresowe i badania lekarskie oraz psychologiczne. W wyroku tym Sąd Rejonowy potwierdził dominujący w orzecznictwie pogląd, że szczególny tryb rozwiązania umowy z art. 52 § 1 pkt 3 k.p. odnosi się do trwałej lub okresowej, a nie przejściowej (krótkiej) utraty uprawnień. Konieczne są ponadto naruszenie przez pracownika prawa pozytywnego i jego wina w utracie uprawnień. W analizowanym przez Sąd stanie faktycznym kierowca tymczasowo nie był w stosunku pracy i utracił uprawnienia do wykonywania pracy kierowcy wobec zmiany ustawy, która wymagała w przypadku kierowców zawodowych uzyskania orzeczenia lekarskiego i psychologicznego o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy kierowcy oraz ukończenia kwalifikacji wstępnej lub szkolenia okresowego. W takim stanie rzeczy kierowca znajdował się w sytuacji przejściowej utraty uprawnień do wykonywania zawodu. Dlatego Sąd uznał, że zwolnienie pracownika bez zachowania okresu wypowiedzenia było bezpodstawne .

Zawinione nieuzyskanie orzeczenia lekarskiego, psychologicznego lub nieukończenie szkolenia okresowego

W świetle wyroku SN z 14.04.2015 r., wydanego w sprawie II PK 139/14 wydaje się jednak, że ocena nieprzedłużenia uprawnień do wykonywania pracy kierowcy mogłaby być inna, gdyby pracownik pozostawał w zatrudnieniu nieprzerwanie i mimo skierowania pracodawcy, przez dłuższy czas nie uzyskałby niezbędnych uprawnień, a utrata kwalifikacji byłaby przez kierowcę zawiniona .

Zawinione nieodnowienie uprawnień do kierowania pojazdami

Warto przytoczyć też wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 16.02.2017 r., w sprawie XXI Pa 745/16, w którym Sąd stwierdził, że wykonywanie przez pracownika pracy kierowcy przez okres około dwóch lat po wygaśnięciu ważności prawa jazdy i spowodowanie kolizji w czasie nieposiadania stosownych uprawnień stanowi nie tylko ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, ale jest też zawinioną utratą przez kierowcę uprawnień do wykonywania określonej pracy, które uzasadniają rozwiązanie z kierowcą umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Wnioski płynące z orzecznictwa sądów pracy

Można zatem przyjąć, że w świetle wniosków płynących z cytowanego orzecznictwa, w przypadku tymczasowej i niezawinionej utraty kwalifikacji do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy, np. w skutek nieprzedłożenia z usprawiedliwionych powodów (np. choroby) z odpowiednim wyprzedzeniem badań lekarskich i psychologicznych kierowcy albo usprawiedliwionego okolicznościami nieukończenia szkolenia okresowego przez kierowcę, nie można rozwiązać z pracownikiem umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia.

W przypadku jednak gdy kierowca mimo skierowania pracodawcy nie wykonuje badań lekarskich i psychologicznych z powodu niedbalstwa lub lekceważenia obowiązków pracowniczych, co skutkuje utratą kwalifikacji – jakkolwiek utrata uprawnień nie jest w tym przypadku trwała – to jednak można rozważać rozwiązanie z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia, nie tyle na podstawie art. 52 § 1 pkt 3 k.p., ale na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p., jako rażącego naruszenia podstawowych obowiązków pracownika.

Dodać wypada, że w orzecznictwie przyjmuje się, że pracownik dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 k.p. w sytuacji gdy będąc zawodowym kierowcą, prowadził samochód służbowy, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu .

W tych samych kategoriach oceniać można zachowanie kierowcy, którego prawo jazdy zostało zatrzymane z powodu jazdy pod wpływem alkoholu i środków odurzających. Jakkolwiek zatrzymanie prawa nie jest jeszcze trwałą utratą uprawnień koniecznych do wykonywania pracy kierowcy, ale swoistym zawieszeniem tego prawa, to jednak już sama jazda pod wypływem alkoholu jest uznawana za rażące naruszenie podstawowych obowiązków zawodowych .
Podobnie w sprawie I PSK 135/21, Sąd Najwyższy stwierdził, że zatrzymanie prawa jazdy z uwagi na znaczne przekroczenie prędkości na terenie zabudowanym, skutkujące zatrzymaniem uprawnień do kierowania pojazdami na okres 3 miesięcy może być czynem uzasadniającym zwolnienie pracownika bez wypowiedzenia .

Ryzykowne byłoby jednak rozwiązanie z kierowcą umowy o pracę bez wypowiedzenia w przypadku zatrzymania prawa jazdy kierowcy w wyniku np. wypadku samochodowego, jeżeli utrata uprawnień nie jest jeszcze stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu, a kierowca kwestionuje swoją winę. Samo spowodowanie przez pracownika wypadku samochodowego z winy nieumyślnej nie jest bowiem wystarczającą przyczyną do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z jego winy . Można jednak w takim przypadku rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę w zwykłym trybie – za wypowiedzeniem.
Podsumowanie:

Podsumowując, stwierdzić należy, iż wybór sposobu rozwiązania z kierowcą stosunku pracy – w wyniku utraty kwalifikacji do wykonywania przez niego pracy kierowcy, zawsze musi być poprzedzony gruntowną oceną okoliczności w jakich doszło do utraty tych kwalifikacji. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia jako szczególny tryb zakończenia stosunku pracy (pozbawiający pracownika ochrony) musi być stosowany ostrożnie i jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach.

Ważne więc, aby każda decyzja była podejmowana z pełnym zrozumieniem przepisów prawa i w oparciu o konkretne okoliczności. W razie zaś podjęcia przez pracodawcę decyzji o rozwiązaniu z kierowcą umowy o pracę (za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia) pracodawca powinien zadbać o dochowanie wymogów prawnych i formalnych dla składanego pracownikowi oświadczenia.

Najlepiej zatem, by zamiar złożenia pracownikowi oświadczenia o rozwiązaniu umowy skonsultować z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy. Taka konsultacja pozwoli na właściwą ocenę sytuacji i wybór najlepszego sposobu postępowania. Prawnik pomoże również w przygotowaniu niezbędnej dokumentacji oraz w ocenie ryzyka związanego z ewentualnym sporem sądowym.

Rekomendacje dla pracodawców:

Procedury bezpieczeństwa, regulacje wewnątrzzakładowe i szkolenia kierowców

Aby zminimalizować ryzyko problemów związanych z utratą uprawnień przez kierowców, pracodawcy powinni wdrożyć pewne działania prewencyjne. Przede wszystkim pracodawcy powinni opracować i wdrożyć regulacje wewnątrzzakładowe, które jasno określać będą obowiązki kierowcy w zakresie regularnego wykonywania badań lekarskich i psychologicznych oraz szkolenia okresowego, a ponadto obowiązek przestrzegania przepisów drogowych i unikania zachowań zagrażających bezpieczeństwu, a w szczególności zakaz wykonywania pracy pod wpływem alkoholu.

Pracodawca może także wdrożyć w swoim zakładzie pracy szczegółowe procedury dotyczące bezpieczeństwa pracy i realizowanych przewozów.

Również regularne szkolenia kierowców z zakresu bezpieczeństwa drogowego i przepisów prawa transportowego mogą pomóc pracownikom lepiej zrozumieć swoje obowiązki i konsekwencje wynikające z ich naruszenia.

Monitorowanie stanu uprawnień kierowców

Pracodawcy powinni aktywnie monitorować stan uprawnień swoich kierowców, aby uniknąć niespodziewanych problemów związanych z ich utratą. Regularne sprawdzanie ważności prawa jazdy, terminów badań lekarskich i psychologicznych oraz szkolenia okresowego a także regularne weryfikowanie liczby punktów karnych może zapobiec sytuacjom, w których kierowca traci uprawnienia bez wiedzy pracodawcy. Można rozważyć wprowadzenie rejestru, w którym odnotowywane będą terminy ważności prawa jazdy, badań lekarskich i psychologicznych oraz szkoleń okresowych. Warto ustalić także zasady przypominania kierowcom o zbliżających się terminach badań czy szkoleń okresowych oraz procedurę kierowania ich na takie badania i szkolenia okresowe.

Te działania pomogą pracodawcom w zarządzaniu ryzykiem związanym z utratą uprawnień przez kierowców i mogą przyczynić się do utrzymania ciągłości operacyjnej firmy oraz ochrony przed potencjalnymi sporami prawnymi.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)